• مارکوشیال
• توسط
• سه‌شنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۸

بازی زو (ورزش کبدی): مراکز + قوانین + فواید | بازی زو چیست؟

مقدمه

زو یک بازی محلی ایرانی است که در تمامی شهرهای کشورمان طرفداران بسیار زیادی دارد. بازی زو در فدراسیون جهانی با نام کبدی شناخته می‌شود. از نکات مثبت این بازی می‌توان به افزایش قوای جسمانی و کم هزینه بودن آن اشاره کرد. این بازی نیازی به تهیه لوازم مختلف و فضای یا سالن خاصی ندارد. شما می‌توانید با دوستان خود در پارک و حتی حیاط خانه و بدون نیاز به تجهیزات خاص، از این بازی لذت ببرید.

بازی زو یا ورزش کبدی علاوه بر اینکه در ایران طرفداران زیادی دارد و یکی از بازی‌های سنتی کشورمان است، در شبه قاره هندوستان نیز علاقمندان زیادی دارد. به غیر از ایران، کشورهای هند و پاکستان نیز در این ورزش حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و از حریفان سرسخت کشورمان در مسابقات جهانی هستند. 

همانطور که گفتیم بازی زو در تمامی شهرهای ایران مشهور است و بازی می‌شود. در ایران مسابقات زو گوناگون در سطوح حرفه‌ای و آماتور هم برگزار می‌شود. قوانین بازی زو هر چند سال با تغییراتی از سوی فدراسیون جهانی کبدی همراه می‌شود. زو یا همان کبدی از سال 1982 میلادی، در ابتدا به شکل نمایشی و بعد از آن به صورت رسمی در لیست بازی‌های آسیایی جای گرفت.

زو چیست؟

زو یک بازی بومی ایرانی است و به نام‌های مختلفی معروف است. جالب است بدانید که بازی زو در استان گیلان با نام شیرین دودو، در شهرهای گلستان، خراسان و مازندران با نام زو و در سیستان و بلوچستان با نام کبدی شناخته می‌شود. زو یک بازی فیزیکی است که نیازمند استقامت بسیار بالا می‌باشد. نکته جالب توجه در خصوص بازی زو این است که این بازی ترکیبی از ورزش‌های راگبی و کشتی می‌باشد.

به غیر از اهمیت بالای داشتن شرایط فیزیکی خوب برای شرکت در مسابقات زو و کبدی، مهارت و قدرت ذهنی نیز در این ورزش از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. مهاجم و مدافعین در این بازی به اصطلاح باید " فرز و چابک" باشند. هر دو طرف در این بازی باید شهامت حمله و دفاع را نیز داشته باشند و برای پیروزی تیم خود تلاش کنند.

در بازی زو زمین باید مسطح باشد و در ورزش کبدی که به شکل حرفه‌ای‌تر دنبال می‌شود، زمین مسابقه باید از جنس تشک تاتامی باشد. ابعاد این تشک 10 متر در 12 و نیم متر است. زمین بازی باید به دو نیمه تقسیم شود. هر کدام از این نیمه‌ها 6 متر و 25 سانت طول و 10 متر عرض دارند. اندازه قانونی و خط‌کشی شده عرض هر نیمه 8 متر و طول آن 5 متر و نیم می‌باشد. در ادامه مطلب بیشتر در این خصوص صحبت خواهیم کرد.

فواید بازی زو

بازی زو از فواید بسیار زیادی برخوردار است، برای مثال این ورزش به شما کمک می‌کند که عضلات خود را تقویت کنید. در ضمن با شرکت در بازی زو وضعیت تنفس شما نیز بهتر از گذشته خواهد شد. جالب است بدانید که بازی زو قدرت تصمیم گیری در مدت کوتاه را در شما بهبود می‌بخشد. با انجام این بازی شما می‌توانید به یک وضعیت بدنی خوب و ایده‌آل برسید. از دیگر فواید بازی زو می‌توان به جمع شدن شما و دوستانتان درکنار هم اشاره کرد.

یکی دیگر از نکات جالب در مورد بازی زو هم این است که زنان ایرانی هم در سال‌های اخیر به طور فعال در این ورزش یا بازی مشارکت دارند و این بازی مختص به مردان نیست.

قوانین بازی زو چیست؟

بازی زو نیز همانند ورزش‌ها و بازی‌های دیگر از قوانین و مققرات خاصی تشکیل شده است. رعایت این قوانین در بازی‌های دوستانه و خانوادگی، باعث می‌شود که شما لذت بیشتری از بازی زو ببرید. 

-  هر کدام از تیم‌ها باید از 12 بازیکن تشکیل شده باشند.

-   7 نفر به عنوان بازیکن اصلی و 5 نفر هم به عنوان یار ذخیره در هر تیم باید حضور داشته باشد.

-   زمان کبدی و یا بازی زو دو نیمه 20 دقیقه‌ای است.

-   اگر بازی با نتیجه مساوی خاتمه پیدا کند هر تیم می‌تواند 5 مرتبه حمله مجدد داشته باشد و در صورت تساوی دوباره حمله تک به تک انجام شده و برنده مسابقه از این طریق مشخص خواهد شد.

-   زمان استراحت بین نیمه 5 دقیقه است.

معرفی خطوط زمین بازی

-   مرز: خط مرز در واقع خطوط چهار طرفه زمین بازی زو است که به عنوان خطوط مانع شناخته می‌شود. این 4 خطDA-CD-BC-AB هستند. تمامی این خط‌ها عرض حداکثر 5 سانت دارند و از بخش محوطه زمین بازی زو تشکیل می‌شوند.

-   خط میانی: این خط با نام MID LINE نیز شناخته می‌شود. خط میانی زمین مسابقه زو را به دو نیم تقسیم می‌کند که این خط را میانی، پیروی و یا خط شروع حمله نیز می‌نامند.

-   لابی: در کناره‌های زمین بازی زو یک خط به شکل راهرو و یا همان لابی با عرض یک سانت قرار گرفته است که به آن لابی (LOOBY) می‌گویند.

خط حمله یا خط باک: خط باک (BAULK) باید از یک عرض کامل در فاصله دقیق 3 متری با زمین بانوان و 3 متر 75 سانتی از زمین آقایان باشد. تمامی این خطوط باید به واضح‌ترین شکل کشیده شده باشند. در نظر داشته باشید که عرض این خطوط نباید از پنج سانت بیشتر شود.

-   خط BONUS یا امتیازی: این خط باید از خط باک یک متر و از خط انتهای زمین بازی زو یک و نیم متر فاصله داشته باشد.

نکات مهم در بازی زو

اولین نکته در مورد بازی زو این است که در هر طرف از زمین مسابقه 4 متر فضای بیرونی در انتها و همچنین کنار خطوط قرار بگیرد. 

-   سکو برای نشستن: این سکو باید در فاصله دو متری از پایان خط‌ها قرار بگیرد. سکوی نشستن باید به صورت مستطیل شکل در ابعاد 1 در 8 برای آقایان و 1 در 6 برای بانوان در نظر گرفته شود. اگر سکوی نشستن با این ابعاد نباشد، داور حق دارد که محل مناسبی را برای نشستن انتخاب کند.

-   زووو کشیدن: سعی کنید در بازی زو با صدای بلند زووو بکشید. در مسابقه کبدی هم لازم است که با وضوح و صدای خوب این کلمه را تکرار کنید.

-   مهاجم تیم: توجه داشته باشید مهاجم یا همان فردی که به زمین تیم مقابل حمله می‌کند، باید پیش از عبور از خط مربوطه و ورود به زمین تیم حریف، زو بکشد و یا کلمه کبدی را تکرار کند.

-   قطع کردن زو: چنانچه شما نتوانید در مدت حضور خود در زمین تیم حریف به زو کشیدن ادامه دهید و به نوعی نفس کم بیاورید، موقعیت حمله خود را از دست می‌دهید. در واقع تا زمانی که در زمین تیم مقابل هستید باید به زو کشیدن یا کبدی گفتن ادامه دهید.

-   کسب امتیاز مهاجم: اگر مهاجم بتواند با رعایت کلیه اصول و قوانین بازی زو، با حریف مدافع تماس داشته باشد و به زمین خود برگردد، موفق به کسب امتیاز شده است. 

-   مهار مهاجم: همچنین اگر مدافع بتواند بدون نقض قواعد مسابقه زو مهاجم تیم مقابل را مهار کند، وی را در زمین تیم خود نگه دارد و اجازه ندهد که مهاجم به زمین خودی برسد، در این بخش از بازی زو پیروز بوده و امتیاز کسب خواهد کرد.

-   نحوه درست رسیدن به زمین: اگر مهاجم بتواند بعد از عبور از خط شروع حمله یا همان خط میانی، با یکی از اعضای بدن خود با زمین تیم خودی تماس داشته باشد و قوانین را نیز رعایت کرده باشد، به شکل صحیح به زمین تیم خود رسیده است.

-   رد کردن خط امتیازی: در صورتی که مهاجم بتواند از خط امتیازی عبور کند، امتیاز خواهد گرفت.

-   تماس داشتن: اگر مهاجم بتواند با هر کدام از اعضای بدن خود با بدن، وسیله، مو و یا کفش حریف تماس برقرار کند و به زمین تیم خود برسد، امتیاز کسب کرده است.

-   درگیری: در واقع زمانی که مهاجم با مدافع و یا مدافع با مهاجم برخورد کند، درگیری شروع خواهد شد.

-   حمله: زمانی که مهاجم به درون زمین تیم مدافع وارد شود، حمله صورت می‌گیرد.

-   حمله صحیح و موفق: چنانچه مهاجم برای یکبار در زمان حمله خود از خط باک عبور کند و به زمین تیم خود برگردد، حمله صحیحی در بازی زو داشته است.

نحوه صحیح بازی زو

در مسابقات رسمی زو و کبدی تمامی اصول و قوانین جدی گرفته می‌شوند. داور مسابقه موظف است که از کوچک‌ترین خطاها هم عبور نکند. البته در بازی زو که در بین دوستان و خانواده‌ها برگزار می‌شود، بسیاری از این قوانین رعایت نمی‌شوند. در این ادامه مطلب قصد داریم نحوه کاملا صحیح بازی زو را به شما توضیح دهیم.

قرعه‌کشی

بازی زو نیز مانند بسیاری از ورزش‌ها قرعه‌کشی پیش از شروع مسابقه دارد. این بازی با شیر یا خط شروع می‌شود. در واقع طرفی که در شیر یا خط پیروز شود، می‌تواند زمین تیم خود را انتخاب کرده و حمله را شروع کند. سپس با پایان نیمه دوم زمین دو تیم عوض شده و تیم روبه‌رو حمله‌کننده خواهد بود.

تماس در زمین و خارج از زمین

جالب است بدانید، چنانچه هر قسمت از بدن بازیکن با خارج از زمین بازی تماس داشته باشد، او باید زمین بازی را ترک کند. اما در زمان درگیری دو تیم، اگر هر کدام از بخش‌های بدن یک بازیکن با بازیکنانی که در زمین بازی حضور دارند، تماس داشته باشد او در زمین مسابقه خواهد ماند. 

خروج از محدوده زمین

اگر بازیکنی در زمان کبدی از محدوده اصلی زمین به بیرون هدایت شود، داور مسابقه با اعلام کردن شماره بازیکن مربوطه، وی را از زمین اخراج می‌کند و سپس بازی را ادامه خواهد داد.

تلفظ مکرر زو و یا کبدی

همانگونه که در ابتدای مطلب نیز گفتیم، مهاجم موظف است که کلمه زووو و یا کبدی را به شکل واضح ادا کند. در صورتی که مهاجم نتواند از پس این کار بر بیاید، سرداور بازی به او تذکر داده و حمله را به تیم حریف می‌دهد.

حمله در کمتر از 5 ثانیه

بعد از بازگشت مهاجم به زمین خودی، تیم حریف باید به سرعت مهاجم خود را برای حمله به زمین بازی زو بفرستد. اگر زمان شروع حمله یک تیم بیش از 5 ثانیه طول بکشد، سر داور می‌تواند حمله را به تیم روبه‌رو بدهد. با توجه به این موضوع هر کدام از تیم‌ها مهاجمین خود را به شکل نوبتی روانه زمین می‌کنند.

نقض قواعد بازی

اگر مهاجمی بعد از یک اخطار، به صورت عمدی یکی از قوانین بازی زو را نقض کند، سرداور و داور بازی می‌تواند او را برگردانده و یک امتیاز به تیم مقابل اضافه کند.

دنبال کردن

اگر مدافعین مهاجم تیم مقابل را گرفتند و او خودش را با چابکی و تلاش زیاد فراری داد و به خط زمین خودی رسید، دیگر مدافعین نباید او را دنبال کنند. اما اگر مهاجم تنها با لمس حریف خود قصد بازگشت به زمین خودی را داشت، مدافعین باید او را دنبال کرده و با مهار وی، یک امتیاز کسب کنند.

عدم استفاده از دو مهاجم

فرستادن دو مهاجم در یک زمان توسط تیم حمله‌کننده قانونی نیست. در صورتی که این اتفاق بیافتد، سرداور بازی دستور برگشت را صادر کرده و حمله را به تیم مقابل می‌دهد. در صورتی که بار دیگر این اتفاق رخ دهد و دو یا چند مهاجم برای حمله به زمین وارد شوند، سرداور می‌تواند به آن‌ها اخطار دهد. در صورت تکرار این خطا سردوار می‌تواند مهاجم را از زمین اخراج کرده و حمله را به تیم مقابل دهد.

رعایت قوانین حمله و دفاع

اگر مهاجم با حمله خود نتواند امتیازی را از تیم مقابل بگیرد، داور می‌تواند او را به این علت به زمین خودی بازگردانده و یک امتیاز را تیم مقابل اضافه کند. چنانچه مهاجم با موفقیت توسط مدافعین تیم مقابل مهار شد، آن‌ها به هیچ عنوان حق ندارند که با نگه داشتن دست خود بر روی دهان بازیکن مهاجم او را از گفتن کلمه زو و یا کبدی منع کنند. در این صورت مدافع خطاکار از بازی اخراج می‌شود و یک امتیاز به تیم مهاجم داده می‌شود. 

سخن پایانی

اگر شما هم قصد دارید خاطرات گذشته را بار دیگر زنده کنید، می‌توانید با دوستان و آشنایان خود برای یکبار هم که شده، بازی زو را در مراکز مختلف و پارک‌های تهران انجام داده و از آن لذت ببرید. مطمئنا با این کار خاطرات شیرین بازی زو در فصل تابستان و درکوچه‌های قدیمی، تازه خواهد شد. می‌توانیم به یاد دوران که تمام تلاش خودمان را برای فرار از چنگ تیم حریف می‌کردیم و یا با تمام قدرت سعی می‌کردیم که اجازه ندهیم دوستمان از چنگ ما فرار کند را بار دیگر زنده کنیم. شما می‌توانید برای انجام بازی زو دوستانی که به این بازی علاقه دارند را در مارکوشیال پیدا کنید. در واقع تیم مارکوشیال قصد دارد بار دیگر این اتفاق را رقم بزند. امیدواریم بتوانیم لحظات خوشی را در کنار شما عزیزان داشته باشیم.